Η συμβολή του λευκού τσαγιού στο αδυνάτισμα

Το τσάι είναι από τα πιο δημοφιλή ποτά όχι μόνον για το ελκυστικό άρωμα και τη μοναδική γεύση, αλλά γιατί πιστεύεται ότι οι ουσίες που περιέχει προωθούν την καλή υγεία. Οι Κινέζοι μέχρι και το 3000 π.Χ. χρησιμοποιούσαν το τσάι ως γιατρικό εξαιτίας της αποτελεσματικής φαρμακευτικής του δραστηριότητας. Τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερη προσοχή δίνεται από μέρους της επιστημονικής κοινότητας για το λευκό τσάι και τις πολυφαινόλες που απαντώνται σ’ αυτό.

Το λευκό τσάι περιλαμβάνει αποκλειστικά τα μπουμπούκια και τα πρώτα φύλλα του φυτού. Η ιστορία του ξεκινά από το βορειοανατολικό μέρος της επαρχίας Fujian της Κίνας και παρά την εξελιγμένη χρήση μηχανημάτων πολλές φορές η παραγωγή γίνεται με παραδοσιακές πρακτικές. Η κατηγορία λευκού τσαγιού συλλέγει αυστηρώς τα πιο νέα και μικρά φύλλα - πλούσια σε θρεπτική αξία - και τα επεξεργάζεται με την πιο minimal διαδικασία. Τα μπουμπούκια και τα φύλλα μαραίνονται σε φυσικό φως του ήλιου και ακολουθεί η αποξήρανση.

Μετά από συστηματικές έρευνες τελευταίων ετών, στο λευκό τσάι αποδίδονται πολλές ευεργετικές ιδιότητες οι οποίες κάνουν καλό στην υγεία χάρις στο υψηλό ποσοστό πολυφαινολών, φλαβονοειδών και αμινοξέων.

Ευρήματα μελετών υποστηρίζουν ότι η τακτική κατανάλωση λευκού τσαγιού μπορεί να συμβάλλει στη μείωση του οξειδωτικού stress που σχετίζεται με πλήθος ασθενειών όπως παχυσαρκία, φλεγμονές, πρόωρη γήρανση, νόσος Alzheimer, νόσος Parkinson, χρόνια πολυαρθρίτιδα, δερματικές παθήσεις, καταρράκτης, εγκεφαλικές βλάβες κ.α. Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα αντιοξειδωτικά φυτικής προέλευσης που βρίσκονται στο τσάι, κυρίως οι κατεχίνες, οι οποίες έχει βρεθεί ότι έχουν προστατευτικές ιδιότητες σε βιολογικούς μηχανισμούς δράσης που εμφανίζουν νευροτοξικότητα.

Σήμερα, πολλοί υποστηρίζουν, ακόμα και γιατροί, τη συμβολή του λευκού τσαγιού στην πρόληψη αλλά και στη μείωση κινδύνου εκδήλωσης πολλών παθήσεων ή και άλλων ασθενειών.

Στις βιομηχανοποιημένες χώρες, η δραματική αύξηση διαταραχών που σχετίζονται με την παχυσαρκία συμπεριλαμβανομένων των καρδιαγγειακών ασθενειών και του διαβήτη έχει οδηγήσει στην εκτεταμένη μελέτη κυτταρικών, μοριακών διαδικασιών που εμπλέκονται στο μεταβολισμό λίπους, καθώς και σε φυσικές ουσίες που εμφανίζουν λιπολυτική δράση όπως οι πολυφαινόλες και οι μεθυλοξανθίνες που βρίσκονται στο τσάι.

Τελικά, το λευκό τσάι μας βοηθά στο αδυνάτισμα;

Στην επιστημονική βιβλιογραφία, είναι θέμα συνεχούς αντιπαράθεσης για το αν οι πολυφαινόλες και/ή οι ξανθίνες μπορούν να επέμβουν στα διαδοχικά στάδια του κύκλου ζωής των λιποκυττάρων.

Τα ευρήματα αναφέρουν με δημοσίευση στο Nutrition & Metabolism (2009) επιστήμονες του τμήματος Research & Development, Research Special Skincare (Hamburg, Germany), όπως ο Sӧhle et al ότι εκχυλίσματα λευκού τσαγιού παρουσιάζουν λιπολυτική δράση και αναστέλλουν την adipogenesis (σχηματισμός πρώιμων λιποκυττάρων σε ώριμα λιποκύτταρα – ανάπτυξη λιπώδους ιστού) σε ανθρώπινα υποδόρια πρώιμα λιποκύτταρα.

Πειράματα με κυτταροκαλλιέργειες προερχόμενες από απομόνωση ανθρώπινων κυττάρων έδειξαν ότι η επώασή τους με διάλυμα εκχυλίσματος λευκού τσαγιού μειώνει τη συσσώρευση τριγλυκεριδίων κατά τη διαδικασία της adipogenesis χωρίς να επηρεάζει τη βιωσιμότητα του κυττάρου.

Τα δείγματα με την προσθήκη λευκού τσαγιού ανέστειλαν σημαντικά τα επίπεδα τριγλυκεριδίων μέχρι και 70% με έναν δοσοεξαρτώμενο τρόπο σε σχέση με τα δείγματα της ομάδας ελέγχου (δείγματα χωρίς την προσθήκη λευκού τσαγιού).

Επιπλέον χημικές δοκιμές χρησιμοποιήθηκαν για να προσδιοριστεί εάν το διάλυμα εκχυλίσματος λευκού τσαγιού μπορεί να επιφέρει τοξικές επιδράσεις στη βιωσιμότητα του κυττάρου. Οι κυτταρικοί πληθυσμοί που προέκυψαν μαζί με το διάλυμα εκχυλίσματος λευκού τσαγιού παρουσίασαν μία συγκρίσιμη δραστηριότητα της εστεράσης σε σχέση με την ομάδα ελέγχου πράγμα που αποδεικνύει ότι η βιωσιμότητα των κυττάρων δεν επηρεάζεται από την προσθήκη του εκχυλίσματος λευκού τσαγιού.

Για να κατανοηθεί το ερώτημα αν το εκχύλισμα λευκού τσαγιού διεγείρει την λιπολυτική δράση, καλλιεργημένα λιποκύτταρα που επωάστηκαν με 2% διάλυμα εκχυλίσματος λευκού τσαγιού έδειξαν ότι αυξάνουν σημαντικά το περιεχόμενο της ελεύθερης γλυκερόλης (32 μg/ml) σε σχέση με λιποκύτταρα της ομάδας ελέγχου (20μg/ml). Η πιθανή εξήγηση που αποδίδεται στην αραίωση των τριγλυκεριδίων κατά τη διάρκεια της adipogenesis είναι ότι το λευκό τσάι διασπά τα τριγλυκερίδια σε λιπαρά οξέα και γλυκερόλη.

Όλα τα παραπάνω αποτελέσματα προέκυψαν από απομονωμένα κύτταρα από ανθρώπινο λιπώδη ιστό. Πολλές μελέτες έχουν διεξαχθή σχετικά με τις πολυφαινόλες και τη λιπολυτική δράση τους αν και οι περισσότερες αναφέρουν αποτελέσματα σε κυτταρικές σειρές από ποντίκια (3T3-L1). Παρόλο που οι τελευταίες αντιπροσωπεύουν ένα καλό μοντέλο για τη μελέτη του μεταβολισμού του λίπους, ανθρώπινα κύτταρα αντικατοπτρίζουν καλύτερα όλες τις μεταβολικές διαδικασίες αποδίδοντας στο μέγιστο δυνατό την in vivo κατάσταση.

Ωστόσο, για να διερευνηθεί εις βάθος η λιπολυτική δράση του λευκού τσαγιού, αναλύθηκε η γονιδιακή έκφραση απαραίτητων μεταγραφικών παραγόντων που σχετίζονται με την adipogenesis με τη μέθοδο qRT- PCR (Real Time - Polymerase Chain Reaction) και την έκφραση του μεταγραφικού παράγοντα ADD1/SREBP-1c (Adipocyte Determination and Differentiation/Sterol Regulatory Element Binding Protein) σε πρωτεϊνικό επίπεδο με τη μέθοδο ανοσοφθορισμού.

Εφόσον τα πειράματα της μελέτης παρουσιάζουν μείωση στο σχηματισμό και τη συσσώρευση τριγλυκεριδίων, η περαιτέρω διερεύνηση σε μοριακό επίπεδο δείχνει με περισσότερη λεπτομέρεια τα αποτελέσματα της δράσης του λευκού τσαγιού κατά την κυτταρική διαφοροποίηση (adipogenesis). Ο μεταγραφικός παράγοντας ADD1/SREBP-1c εκφράζεται στο λιπώδη ιστό διαδραματίζοντας σημαντικό ρόλο στην διαφοροποίηση των λιποκυττάρων.Με ενδιαφέρον παρατηρήθηκε ότι η διέγερση του εκχυλίσματος λευκού τσαγιού στα δείγματα μείωσε την γονιδιακή του έκφραση σε πρωτεϊνικό επίπεδο. Σε σύγκριση με τα κύτταρα ελέγχου, τα κύτταρα που επωάστηκαν με 0,5% λευκό τσάι έδειξαν σημαντικά μειωμένη έκφραση του γονιδίου ADD1/SREBP-1c στο 44%. Η μέθοδος ανοσοφθορισμού μαζί με την ποσοτική εκτίμηση δείχνει ξεκάθαρα ότι το δ/μα εκχυλίσματος λευκού τσαγιού επιδρά στην κυτταρική διαφοροποίηση των λιποκυττάρων.

Ο κυρίαρχος ρυθμιστής της adipogenesis PPARγ (peroxisome proliferator activated receptor), υποδοχέας ορμονών όπου η θέση δράσης του αναφέρεται στον πυρήνα του κυττάρου και η έκφρασή του η οποία είναι επαρκής στον υποδόριο ιστό για την adipogenesis μελετήθηκε με την ποσοτική μέθοδο RT-PCR, καθώς και άλλοι μεταγραφικοί παράγοντες όπως C/EBPα, C/EBPδ οι οποίοι ενεργοποιούν τον PPARγ.

Κυτταρικές σειρές καλλιεργημένες στο κατάλληλο υπόστρωμα χωρίς ή μαζί με την παρουσία του εκχυλίσματος λευκού τσαγιού (0.5%) παρουσίασαν αποτελέσματα σημαντικά συγκρίσιμα. Κύτταρα που επωάστηκαν με διάλυμα εκχυλίσματος λευκού τσαγιού εμφάνισαν μειωμένα επίπεδα στο mRNA των συγκεκριμένων μεταγραφικών παραγόντων (PPARγ – 19%, ADD1/SREBP-1c – 64%, C/EBPα – 5%, C/EBP/δ – 58%) σε σχέση με κύτταρα της ομάδας ελέγχου (100%). Η παρατηρούμενη μείωση των μεταγραφικών παραγόντων οδήγησε τους επιστήμονες στο συμπέρασμα ότι το εκχύλισμα λευκού τσαγιού δρα με δύο τρόπους, πρώτον με την λιπολυτική δράση και δεύτερον με την αναστολή της adipogenesis (δημιουργία ώριμων λιποκυττάρων).

Στο διάλυμα λευκού τσαγιού που επωάστηκε μαζί με τις κυτταρικές σειρές, βρίσκεται η γαλλική επιγαλλοκατεχίνη (EGCG), η σημαντικότερη κατεχίνη στο τσάι. Η EGCG μελετήθηκε ξεχωριστά για την ακριβέστερη βιολογική δράση της. Τα κύτταρα που καλλιεργήθηκαν για επτά ημέρες σε κατάλληλο μέσο διαφοροποίησης με 50 μM EGCG εμφάνισαν μειωμένα επίπεδα τριγλυκεριδίων στο 33% σε σχέση με κύτταρα της ομάδας ελέγχου (100%).

Συνολικά, τα αποτελέσματα της συγκεκριμένης έρευνας απέδειξαν ότι το διάλυμα εκχυλίσματος λευκού τσαγιού αναστέλλει την adipogenesis σημαντικά και διεγείρει την λιπολυτική δραστηριότητα. Γι’ αυτό και οι αναλυτές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το φυτικό εκχύλισμα λευκού τσαγιού είναι μία ιδανική, φυσική πηγή που εμφανίζει επιδράσεις ¨μπλόκο¨ στην παχυσαρκία.